Bijna veertig jaar lang heeft Augustinus (354-430) in Noord-Afrika de geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van heinde en verre kwamen mensen naar de kerk om zelf de woorden van de befaamde bisschop te beluisteren of zijn preken in opdracht van anderen op te tekenen. Zo zijn ongeveer zeshonderd preken van hem bewaard.

Voor deze bundel werden zesendertig preken vertaald van de sermones de diuersis, preken over allerlei thema’s. Dit boek bevat de eerste reeks preken van deze groep. Van verreweg de meeste (29) verschijnt in dit boek de eerste Nederlandse vertaling. De bundel bevat bovendien relatief veel preken waarvan de Latijnse teksten pas recent zijn teruggevonden: drie ervan rond 1990, een in 1995, drie in 2007 en een in 2012.

Als predikant kon Augustinus luisteraars en latere lezers van zijn toespraken nogal eens treffen door rake vergelijkingen. Ook deze bundel bevat daarvan weer mooie voorbeelden. Zo vergelijkt hij bijvoorbeeld het kerkgebouw met de geloofsgemeenschap die er samenkomt en verwoordt hij allerlei parallellen tussen beide. In een andere preek wijst Augustinus op de tijdelijkheid van kerkgebouwen: het voorlopig karakter houdt een waarschuwing aan gelovigen in maar ook een belofte. Door die duidingen bevatten Augustinus’ preken soms verrassend actuele betekenis voor onze tijd waarin zoveel kerken aan de eredienst worden onttrokken en herbestemd of afgebroken.

We leren de bisschop van Hippo Regius kennen als een toegewijd pastor, een diepzinnig theoloog en een zorgvuldige uitlegger van de bijbel. Als geen ander beijverde Augustinus zich om de geloofsgemeenschap te dienen met woorden ter bemoediging, troost of waardering. Zijn preken sprankelen van levend geloof, diepe wijsheid en pastorale zorg. Met deze preken beoogde de bisschop dat zijn luisteraars en lezers leren leven als in een huis van barmhartigheid.

De vertalers

 
bij de presentatie van het boek, Utrecht, 29 september 2018;
vlnr: Vincent, Joke, Annemarie, Hans (foto Joost van Neer)

Drs. Joke Gehlen-Springorum (1940) studeerde klassieke taal- en letterkunde aan de toenmalige Katholieke Universiteit Nijmegen. Gedurende vijfentwintig jaar was zij als docente verbonden aan het katholiek gymnasium Rolduc te Kerkrade.  

Dr. Vincent Hunink (1962) is als docent en onderzoeker Latijn verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij publiceerde Nederlandse vertalingen van onder meer Caesar, Apuleius, Tacitus en de kerkvaders Athanasius en Benedictus.  

Drs. Hans van Reisen (1957) studeerde theologie in Utrecht en was tussen 1985 en 1989 als wetenschappelijk assistent verbonden aan de toenmalige Katholieke Theologische Universiteit te Utrecht. Sinds de oprichting van het Augustijns Instituut is hij daar werkzaam als studiesecretaris.  

Drs. Annemarie Six-Wienen (1968) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit Utrecht. Jarenlang was zij docente in het middelbaar onderwijs. Voorts was zij werkzaam bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Na een studie Theologieaan de Vrije Universiteit en de Protestantse Theologische Universiteit Amsterdam is zij sinds 2017 predikant van de Protestantse Gemeente Benschop (PKN)

Publicaties van de vertaalgroep

Recensies

---

recensie van drs. C. G.  K o k  op Biblion:

Zeer verzorgde uitgave van 36 preken van kerkvader Augustinus (354-430) over uiteenlopende onderwerpen, bezorgd door het Augustijns Instituut (1989). De titel 'Huis van barmhartigheid' geeft aan hoezeer Augustinus – meer dan aan (kerk)gebouwen – hechtte aan de geestelijk-morele opbouw van de geloofsgemeenschap midden in een nogal ruige samenleving. Hij was voortdurend op zoek naar vrede en liefde, met grote passie en pastorale aandacht voor de armen, laverend tussen links en rechts, en strijdend tegen de rigoreuze Donatisten die elk compromis met deze wereld afwezen. Deze preken, deels pas recent ontdekt en grotendeels voor het eerst in eenvoudig en helder Nederlands vertaald, zijn 1600 jaar na dato nog springlevend en vaak actueel, al kan hun theologie ons, behalve bewondering om haar grote bijbelse impact en spitsvondheid, vandaag ook bevreemden. Voorzien van een inleiding met literatuurverwijzingen, talrijke voetnoten en een register op bijbelteksten. Belangrijke toevoeging aan de in het Nederlands vertaalde werken van Augustinus, ook voor niet-wetenschappelijke lezers.

---

(Inhoudelijke) recensie door K l a a s   v a n   d e r   Z w a a g   in Reformatorisch Dagblad, 20 december 2018, 16-17

---

(inhoudelijke) recensie in De Gezinsgids 14 maart 2019, p. 67

---

latest changes here: 4-5-2019