|
VincentHunink |
|
| |
HOME | VERTALINGEN | ALLE PUBLICATIES | INDEX | CONTACT |
|
Vertaald, ingeleid en van aantekeningen
voorzien Bijna
veertig
jaar lang heeft Augustinus (354-430) in het
Noord-Afrikaanse Hippo Regius de
geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van
heinde en verre kwamen mensen naar deze
havenstad om zelf de woorden van de befaamde
bisschop te beluisteren of zijn preken in
opdracht van anderen op te tekenen. Zo zijn
ongeveer zeshonderd preken van Augustinus
bewaard gebleven. Voor deze bundel
werden 29 preken uitgekozen van de sermones de
scripturis. In deze groep preken staat de
behandeling van een bijbeltekst centraal: in 4
ervan komen teksten uit het Marcusevangelie aan
de orde en passages uit het Lucasevangelie in de
andere 25. Bij elkaar vormen ze een volledige
reeks met alle bewaard gebleven preken van
Augustinus over Marcus- en Lucaspericopen. De
meeste Latijnse teksten waren al eeuwenlang
bekend maar van twee preken werden de
grondteksten pas enkele jaren geleden
teruggevonden. Van 23 preken verschijnt in dit
boek de eerste Nederlandse vertaling.
Augustinus valt in
deze preken te leren kennen als een
zorgvuldige uitlegger van de bijbel, een
toegewijde pastor en een diepzinnig theoloog.
Als geen ander beijverde hij zich om de
rijkdom van bijbelse passages voor allerlei
mensen toegankelijk te maken: zijn preken
sprankelen dan ook van levend geloof, diepe
wijsheid en pastorale zorg. Met deze preken
beoogde de bisschop dat zijn luisteraars en
lezers zouden leven als
korrels tussen kaf.
Dr. Vincent Hunink (1962) is als
docent en onderzoeker Latijn verbonden aan
de Radbouduniversiteit Nijmegen. Hij
publiceerde Nederlandse vertalingen van
onder meer Caesar, Apuleius, Tacitus en de
kerkvaders Athanasius en Benedictus. Drs. Hans van Reisen (1957)
studeerde theologie in Utrecht en was tussen
1985 en 1989 als wetenschappelijk assistent
verbonden aan de toenmalige Katholieke
Theologische Universiteit te Utrecht. Sinds
de oprichting van het Augustijns Instituut
is hij daar werkzaam als studiesecretaris.
Tekstfragment De laatste preek uit de bundel is tevens de kortste. Besproken Schrift-passage: Lucas 16,19-31 SERMO 367 STUUR VAST IETS VOORUIT [i] Gezegende en geliefde broeders en zusters, u hebt goed opgelet. Volgens mij hebt u net als ik heel goed de overvloed van de rijke man en de armoede van de bedelaar voor ogen gekregen: de een kwam om in het voedsel, de ander kwijnde weg van de honger. Allebei mens, allebei van vlees, allebei sterfelijk, maar niet allebei gelijk. Dezelfde natuur, maar niet hetzelfde leven. Allebei niet bestand tegen de dood. Toch zat de een feestelijk te dineren en lag de ander in zijn vodden te creperen. De een genoot van de verfijnde van zijn koks, de ander wachtte op de kruimels die van tafel vielen. Laat nu de rijken luisteren die geen barmhartigheid kennen! Laat ze horen dat wij allemaal geboren worden onder dezelfde wet, dat wij leven in hetzelfde licht, dat wij dezelfde lucht inademen en dat wij ook eenzelfde dood sterven! Ook als de dood niet tussenbeide kwam zou de arme bezwijken. Hier ligt Lazarus, naakt en onder de zweren: op de handen van engelen wordt hij naar Abrahams schoot gedragen.' En daar heb je de rijke, weldoorvoed en prachtig uitgedost: hij wordt opgesloten in de kerker van de onderwereld. Waar is nu dat kleed van het fijnste linnen? Waar dat leven in overvloed, die overdaad aan rijkdom? Gaat door de dood niet alles als een schaduw voorbij? 'Wij hebben in deze wereld niets meegebracht,' zegt de apostel Paulus, 'en kunnen er ook niets uit meenemen." Er valt niets mee te pakken of te graaien. Stel dat we iets konden meenemen, zouden wij mensen elkaar dan niet levend verslinden? Wat is dat toch voor hebzucht, voor begerigheid? Zelfs wilde beesten weten maat te houden: ze roven alleen als ze honger hebben, maar sparen de buit als ze verzadigd zijn. Alleen de hebzucht van de rijken is onverzadigbaar. Altijd zijn ze op rooftocht, nooit hebben ze genoeg. Aan God noch mens laten zij zich iets gelegen liggen. Zij sparen hun vader niet en kennen hun moeder niet, hun broers zijn ze ongehoorzaam en hun vrienden ontrouw. De weduwen onderdrukken ze, het bezit van de wezen nemen ze in beslag. Vrijgelatenen maken ze weer slaaf, testamenten vervalsen ze. De spullen van de doden pikken ze in, alsof wie dat doet zelf nooit sterft! Wat is dat toch voor dwaasheid van de ziel? Het leven verliezen en de dood zoeken, goud najagen en de hemel kwijtraken! Er is geen mens die aan God denkt; daarom staat hun bij de dood het oordeel te wachten. [2] Terecht werd tegen de rijke
gezegd: 'Jij hebt het heel je leven goed gehad
en Lazarus altijd slecht. Nu wordt hij hier
getroost en lijd jij pijn.` Laat de rijken die
geen barmhartigheid kennen dit horen! Laat ze
horen dat iedereen die weigert hulp te bieden
straf krijgt. Laat ze horen dat de arme
verkoeling vindt, laat ze horen dat de rijke
zwaar gestraft wordt en moet branden. 'Vader
Abraham,' zegt hij, 'stuur Lazarus om de
toppen van zijn vingers nat te maken met water
en er mijn tong mee te verkoelen, want ik lijd
hevig in dit vuur.' Maar Abraham zei: 'Vergeet
niet, mijn zoon, datje het heel je leven goed
hebt gehad en Lazarus altijd slecht.' Rijkdom en straf worden tegen elkaar
afgewogen, net als armoede en verkoeling,
purper en vuur, naaktheid en verkwikking. Zo
is de balans in evenwicht en wordt er niet
geknoeid met de maat. 'Met de maat waarmee u
meet,' zegt de Heer, 'zult u gemeten worden.`
De rijke wordt onbarmhartig gestraft omdat hij
zelf ook geen barmhartigheid kende tijdens
zijn leven. Het verzoek van de rijke in het
vuur wordt niet ingewilligd omdat hij het
verzoek van de arme op aarde niet inwilligde. [3] Rijk en arm zijn elkaars
tegenpolen, maar toch, ze hebben elkaar ook
nodig. Ze zouden niets tekortkomen als ze
elkaar ondersteunden. Ze zouden geen problemen
hebben als ze elkaar hielpen. De rijke is
gemaakt voor de arme en de arme voor de rijke.
Het is aan de arme om te vragen, aan de rijke
om te geven. Het is aan God om het kleine en
het grote in balans te brengen. Met een beetje
barmhartigheid van de rijke ontstaat er grote
overvloed. De akker van de arme is vruchtbaar
en draagt snel vrucht voor zijn heer. De arme
is de weg naar de hemel waarlangs we bij de
Vader komen. Begin dus met weg te geven als u
de weg niet kwijt wilt raken. Maak nog tijdens uw leven de boelen los waarmee u aan uw erfdeel zit vastgeklonken. Dan kunt u als vrij mens op weg gaan naar de hemel. Werp de last van de rijkdom van u af, werp uw zelfgekozen boelen af, werp alle angst en zorgen van u af waardoor u al zoveel jaren wordt gekweld. Geef aan wie vraagt, om zelf te kunnen ontvangen. Schenk aan de armen als u niet wilt branden in het vuur. Geef op aarde aan Chnistus: dat geeft Hij u dan in de hemel terug. Vergeet wat u bent en bedenk wat u zult zijn. Uw huidige leven is broos en loopt uit op de dood. Niemand kan hier blijven, we moeten allemaal naar de overkant. We gaan met tegenzin. We willen helemaal niet weg, want we zijn slecht. Maar als we iets vooruit sturen, komen we niet in een leeg huis. En wat sturen we dan vooruit? Wat we de armen geven! Wat we hier bijeengraaien raken we helemaal kwijt.latest changes here:
16-02-2024
|
