VincentHunink.nl

'ROMEINS MANNELIJK'
[Over Catullus, met een nieuwe vertaling van Catullus c.16]

tekst gepubliceerd in: MM/VV agenda 2000, Nijmegen 1999, [p.8-9]

De oude Romeinen wisten het wel: een man is een man, en een vrouw is een vrouw. De man leidt, doet, is, penetreert, terwijl de vrouw ontvangt en ondergaat. Politiek, business en leger zijn mannenzaak, en vrouwen zijn er voor huis en kinderen. Die rollen waren duidelijk. In de boerensamenleving die Rome lang bleef kwamen daar nooit vraagtekens bij. Het ging zoals het altijd ging. Maar in een stedelijke cultuur gaan grenzen schuiven. Er treden mannen naar voren die niet uitsluitend boer of soldaat zijn. Kunstenaars bijvoorbeeld, die gaan morrelen aan traditionele begrippen. Of aanstellerig doen en zich afzetten tegen de gangbare normen over `wat hoort'.

In het Rome van de 1e eeuw v.Chr. manifesteerde zich een groep dichters die brak met de traditie. Zo leek het althans. `De Jonge Honden' noemden ze zich, vrij vertaald, en ze schreven dingen die nog nooit vertoond waren. Geen stoffige gedichten over volk en vaderland, helden en goden, maar fijne versjes over liefde.

De bekendste Jonge Hond was Catullus (ca.84-55 v.C.). In zijn dichtwerk zien we een heftige, bepaald onmannelijke drang om verslingerd te raken aan vrouwen, hen bloemrijk te bezingen, hun slaaf te willen zijn! Smachtende versjes met `duizenden kusjes' aan het adres van de charmante Vriendin, of het teerbeminde Knaapje ─ beide geslachten welkom.

Waar grenzen schuiven, gaat het wringen. Vooral wie aan de `goede' kant zit, in dit geval de mannelijke, komt in verzet. Dat merkte ook Catullus. Zijn verzen waren helemaal niet verwijfd of revolutionair. Eerder speelse overschrijdinkjes van de norm. En veel geleerder en traditioneler dan zijn boerse critici zagen. Maar hij had zijn nek uitgestoken en kreeg dus klappen: een viezerik was hij, een verwijfd type, geen vent.

Catullus antwoordde zijn critici met een stoer gedicht vol scheldwoorden (c.16). Hij geen echte man? Dat dachten ze maar.

Ik ram hem in je strot en in je kont,

Furius en Aurelius! Vieze homo's!

Dus jullie dachten echt dat ik, de `lieve

liedjesdichter', maar een geilneef ben?

Een goede dichter houdt het braaf en netjes,

als mens, maar in zijn werk is dat niet nodig.

Zijn verzen zijn pas leuk en interessant

wanneer ze liederlijke, geile praat zijn,

wanneer ze `stimuleren' en in staat zijn

mannen op te hitsen. Nee, geen pubers

maar bejaarden, halve invaliden!

`Duizend kusjes' lezen jullie dus

en achten míj daarom maar matig mans?

Ik ram hem in je strot en in je kont!

latest changes here: 30-07-2012 16:01