|
VincentHunink |
|
|
|
HOME | VERTALINGEN | ALLE PUBLICATIES | INDEX | CONTACT |
|
ingeleid, bezorgd en vertaald
door Vincent Hunink
tweede, digitale editie: Nijmegen 2011 De Romeinse dichtkunst kent enkele erkende hoogtepunten, zoals Vergilius' Aeneis en Ovidius' Metamorfosen. Deze klassieke werken uit de tijd van keizer Augustus bouwden voort op voorbeelden uit de oudere Romeinse literatuur. Maar veel van die oudere gedichten werden er zozeer door overvleugeld dat ze in vergetelheid raakten en zelfs verloren gingen. Dat droeve lot trof onder meer alle archaïsch-Latijnse heldendichten. Van ooit roemruchte namen zoals Naevius en Ennius (239-169) resteren niet meer dan losse fragmenten uit hun werk. Toch is het de moeite waard om het weinige wat resteert nader te bekijken. In het voorjaar van 2005 verschijnt bij Voltaire een uitgave van de eerste epen uit Rome: de Odusia van Livius Andronicus en het Bellum Punicum van Naevius, beide uit de derde eeuw v.Chr. Als vervolg daarop bereid ik een volledige uitgave voor van de bewaarde fragmenten van Ennius' Annalen, het grote voorbeeld van Vergilius. Van dit monumentale epos in 18 boeken resteren al met al nog een kleine 700 versregels. In de geplande uitgave worden die regels allemaal, zoveel mogelijk volgens hun oorspronkelijke structuur, in tekst en metrische vertaling gepresenteerd. Een minimum aan toelichting per boek en per vers geeft de lezer enig houvast bij de interpretatie. Overal volg ik zoveel mogelijk de gezaghebbende editie van Skutsch. Voor boek 6 is bovendien gebruik gemaakt van een recent ontcijferde papyrus uit Herculaneum. Dit boek is de eerste volledige vertaling van de bewaarde fragmenten uit Ennius' epos in het Nederlands. Het wil recht doen aan de Latijnse teksten als regels die ook in hun fragmentarische staat prachtige poëzie vormen. Ennius blijkt ook, of misschien wel juist, in brokstukken uitstekend genietbaar.
indotuetur
ibi lupus femina, conspicit omnis; hinc
campum celeri passu permensa parumper conicit
in siluam sese daarna
doorkruist ze kort het veld met rappe tred en stort zich in het bos
1,60
reactie van Romulus na de moord op
Titus Tatius
3,6 gevechten met stammen in Latium postquam
defessi sunt stare et spargere sese hastis
ansatis, concurrunt undique telis met slingersperen, raakt men vol bewapend slaags
6,9 voorbereidingen voor lijkverbranding aan Pyrrhus' zijde na een zege met grote verliezen incedunt
arbusta per alta, securibus caedunt, percellunt
magnas quercus, exciditur ilex, fraxinus
frangitur atque abies consternitur alta, pinus
proceras peruortunt; omne sonabat arbustum
fremitu siluai frondosai
men
velde grote eiken, ook de steeneik viel, de
essenboom geknakt, de hoge dennenboom gevloerd,
de lange pijnboom plofte om, geraas alom in 't woud van neergehaalde bladerstammen
7,15 legers van Italië verzamelen zich Marsa
manus, Paeligna cohors, Vestina uirum uis
8,4-11
de slag bij Cannae <...> et
rursus multae fortunae forte recumbunt: haud
quaquam quemquam semper fortuna secuta est
consequitur;
summo sonitu quatit ungula campum ...achterna,
de hoeven trillen luid het veld verder
te verlengen door het schuine zonlicht spur.5
een rake slag
VOLLEDIGE TEKST
Gebruik onderstaande link om het bestand te downloaden.
Het
bestandsformaat is PDF. De grootte van het bestand is 402kB.
NRC Handelsblad 22-12-2006, boeken, blz.26 --- 'De juiste snaar' 'Terecht heeft Vincent Hunink gemeend dat Ennius' Annalen een groter publiek verdienen. Zijn vertaling maakt deel uit van een ambitieus project bij uitgeverij Voltaire, de Bibliotheca Latina Archaica.' '(...) Maar Ennius' verzen zijn vaak zo pakkend dat we ook aan één regel plezier kunnen beleven. Berucht is deze regel: o Tite tute Tati, tibi tanta tyranne tulisti, door Hunink passend weergegeven als : 'O Titus Tatius, tiran, dat is je tol'! Uitermate sterk is deze, door Augustinus geciteerde regel: moribus antiquis res stat Romana virisque (aloude zeden, en ook mannen, schragen Rome). Groene Amsterdammer 27 april 2007 --- Dit smaakvol uitgegeven boek
bevat - voor het eerst in Nederlandse vertaling - een volledige uitgave van de
fragmenten van de Latijnse dichter Ennius (239-169 v. Chr.). Ennius is de
vroegste dichter van Latijnse epische poezie van wie we iets over hebben, zij
het dat zijn meeste werk verloren is gegaan. Hij was ook - zo blijkt uit de
uitstekende inleiding van de vertaler, de Nijmeegse Latinist Vincent Hunink
(bekend van zijn vertalingen van Caesar en Apuleius) - een belangrijke
vernieuwer in dit genre. Overgeleverd zijn alleen fragmenten uit zijn Annalen,
een in dichtvorm (hexameters) geschreven geschiedenis van Rome tot aan zijn
eigen tijd. Deze zijn door de vertaler op voorbeeldige wijze gepresenteerd:
eerst een korte toelichting op het fragment, dan de Latijnse tekst en ten slotte
de Nederlandse vertaling. In zijn vertaling - in versvorm - heeft de vertaler
geprobeerd zo dicht mogelijk bij het origineel te blijven en de literaire waarde
van de tekst recht te doen, met succes. Hierdoor is deze fragmentarisch
overgeleverde poezie ook voor de moderne lezer boeiend. --- (...) 'De vertalingen zijn voortreffelijk, even fragmentarisch gehouden als het origineel en even poëtisch waar nodig. (De) verantwoording achterin is interessant; voor- en nawoord bieden alle nodige informatie. Een prima uitgave.' M a r i e t j e d' H a n e - S c h e l t e m a in Hermeneus 79, 2007, 251-252
latest changes here: 17-09-2017
|
